جستارها

در جست و جوی رابطه (گفت و گویی درباره وابستگی)

وابستگی چیست؟ آیا هر نوع وابستگی نابهنجار و سدی در راه رشد فردی است؟ آیا می‌توان انواع وابستگی‌ها را از حیث درجه فایده‌شان تقسیم بندی کرد؟ ارتباط وابستگی با رشد فردی و اجتماعی چیست؟ وابستگی موجد چه رفتارهایی در افراد می‌شود؟ از هنگامی که کودک در جنین مادر هست و در پیوند نزدیک با وی قرار دارد، وی در وابستگی مطلق ...

متن کامل »

ادیپ ما و ادیپ آن‌ها – روایتی از خودکامگی و پدرکشی در فرهنگ مرگ

                                            مقدمه “فرهنگی که من بدان تعلق دارم، در منجلاب حیوانی و گوسفندوار خود دست و پا می‌زند و غرق در پایکوبی در آن نوع زندگی گوسفندوار است.اکنون اگر در سرزمین من نویسنده شهامت آن را نیز داشته باشد که برخی جوانب زندگی گوسفندوار را به نقد کشیده و یا مورد تردید قرار دهد در شمار مطرودان جامعه ...

متن کامل »

دموکراسی در جامعه بی‌دروغ ممکن می‌شود

  دموکراسی در جامعه‌ای که دروغگوئی و پنهانکاری گسترده است امکان پذیر نیست. دروغ و ریا، پنهانکاری و رمز و راز در شرایط حکومت ترس و بی‌اعتمادی نهادینه می‌شود و نشانه جامعه‌ای خودکامه و استبدادی است. دروغگوئی و ریا در جامعه به احتمال بسیار مربوط به نژاد، قومیت و ژن نیست. تا آنجا که می‌دانیم شاهدی وجود ندارد که دروغگوئی ...

متن کامل »

سادگیِ پیچیده – گفت‌وگو درباره فیلم کپی برابر اصل

  –  اگر به فیلم‌های بلند سینمایی کیارستمی نگاه کنیم، انگار او با فیلم «گزارش» گیومه‌یی باز می‌کند و با تازه‌ترین ساخته‌اش «کپی برابر اصل» این گیومه را می‌بندد. هر دو فیلم، به‌نحوی دنیای یک زوج را نشان می‌دهند و تقابل و خواست‌های‌شان را در به نمایش می‌گذارند. به نظر شما می‌شود بین این دو فیلم، نسبتی برقرار کرد؟ اصلا ...

متن کامل »

پوپولیسم روشنفکری و پوپولیسم فرهنگی

واژه‌های مردم و توده از جمله پربسامدترین واژگان در ادبیات اجتماعی و سیاسی قرن بیستم بود. گرچه پیشینه کاربرد این واژگان به قرن‌ها پیش از سده بیستم بازمی‌گردد، اما در این قرن بود که انقلاب‌های گوناگون با برخورداری از ایدئولوژی‌های مدعی مردم‌گرا پا به عرصه هستی گذاشتند؛ از تفسیر خاص ایدئولوژی‌ها و انقلاب‌های مارکسیستی از واژگان مردم و خلق و ...

متن کامل »

فرهنگ مرگ و بازتولد در مدرنیته

 برخی گمان دارند که چون من «صادق هدایت و هراس از مرگ» را نوشته‌ام یا «زمان و نامیرایی در سینمای تارکوفسکی» را و به ویژه «درآمدی به اندیشه مرگ در فلسفه غرب» را، و مقالات و تحقیقات دیگری در این رابطه داشته‌ام، پس لزوما می‌باید یکی از «مرگ‌اندیشان» نمونه‌وار این سرزمین باشم که معتقد است به آنچه در مرگ‌اندیشی زندگی‌گریز ...

متن کامل »

گفت و گوی دکتر محمد صنعتی و سوسن شریعتی

سوسن شریعتی: خصلت فراگیر گفتمان شریعتی و اینکه به عموم حوزه‌ها پرداخته، طیف منتقدان او را از حوزه‌های مختلف، وسیع ساخته است. در گذشته طیف سنت گریان با شریعتی مشکل داشتند اما به مرور منتقدان شریعتی تنوع بیشتری یافتند و البته همین تنوع، پرداختن به شریعتی را جذاب کرده است. طیف سنتی اندیشه شریعتی را التقاطی، ملغمه، گزینشی، بی‌اعتنا به ...

متن کامل »

قانون گریزی و قانون ستیزی ما

 مساله قانون در ایران تاریخ تاسف آوری داشته است. فکر می‌کنم عمر قانون گذاری جمعی تقریباً نزدیک به مفهوم مدرن آن از مشروطه باشد، تازه اگر جدی گرفته می‌شد و اجرا می‌کردند. جامعه ما لا اقل تا پیش از آن چندان جامعه قانونمندی نبوده است. یعنی ما همواره از آغاز تاریخمان بیش از آن که با قانون زندگی کرده باشیم ...

متن کامل »

دلهره انسان در برابر تنهایی و مرگ

ساموئل بکت سوگواره (تراژدی) نویس انتظار، پس از سال‌ها خاموشی، آخرین قطعه نثر خود را در ۱۸۰۱واژه تنها در دویست نسخه منتشر می‌کند. فرانک کرمود آنرا “شکوه نکبت بار” می‌خواند. زیرا شاید بدان جهت که بکت فقر  و نکبت انسان را در شکل و شیوه‌ای فاخر و شکوهمند بیان می‌کند. در زمان اعطای جایزه نوبل به وی در سال ۱۹۶۹آکادمی ...

متن کامل »

فرهنگ مرگ و نعل وارونه هدایت

 در اینکه مرگ اندیشی و خودکشی همواره جزء اتهامات اصلی در پرونده بزهکارانه صادق هدایت بوده، تردیدی نیست. در این هم نمی‌باید تردید کرد که مصلحان اخلاقی ما _ چه در خانواده و چه در جامعه گسترده ایران _ طی بیش از نیم قرن با تبلیغات بسیار و پیگیر به هر جوان آشنا با کتاب و کتابخوانی، هشدار داده‌اند تا مبادا ...

متن کامل »